PARIME TË PËRGJITHSHME TË DREJTSHKRIMIT

1. Drejtshkrimi i njësuar i gjuhës shqipe është shprehje e kristalizimit të normës letrare kombëtare në të gjitha hallkat kryesore të strukturës fonetike, gramatikore, fjalëformuese e leksikore. Ai pasqyron gjendjen e sotme dhe prirjet e përgjithshme të zhvillimit të gjuhës sonë letrare, e cila mbështetet gjerësisht në gjuhën e folur të popullit. Duke ngritur në një shkallë më të lartë traditën e shkrimit të shqipes, drejtshkrimi i sotëm synon njësimin e mëtejshëm të normës së gjuhës letrare kombëtare mbi bazën e trajtave të përbashkëta që janë përvetësuar e përvetësohen prej saj.

2. Parimi themelor i drejtshkrimit të shqipes është parimi fonetik: në përgjithësi fjalët dhe pjesët e tyre të kuptimshme shkruhen ashtu siç shqiptohen në ligjërimin letrar. Thelbi i parimit fonetik në drejtshkrimin e shqipes, që mbështetet në një sistem grafik ku ka nië lidhje të drejtpërdrejtë midis shkronjës dhe tingullit-fonemë, është aspekti fonologjik, domethënë përdorimi social i tingujve të gjuhës në procesin e marrëdhënieve midis njerëzve. Parimi fonetik synon vendosjen e një lidhjeje sa më të ngushtë midis trajtës së shkruar dhe trajtës së folur të gjuhës letrare. Prandaj, kur në shqiptimin letrar ka variante të lejuara nga norma e sotme, drejtshkrimi mbështetet tek ajo trajtë që është më e përgjithshme dhe që pajtohet me prirjen e zhvillimit të sistemit fonetik të shqipes letrare.

3. Krahas parimit fonetik, drejtshkrimi i njësuar i shqipes mbështetet gjerësisht edhe në parimin morfologjik, i cili kërkon që fjalët dhe pjesët e tyre përbërëse të sistemit trajtëformues e fjalëformues të shkruhen njësoj, pavarësisht nga ndryshimet tingullore të shkaktuara prej ligjeve fonetike që veprojnë sot në gjuhën tonë. Parimi morfologjik zbatohet kryesisht në ato raste, kur zbatimi i veçuar i parimit fonetik do të çonte në errësimin a në prishjen e strukturës morfoiogjike e fjalëformuese të fjalëve; ai ndihmon kështu për ta ruajtur sa më të qartë në shkrim këtë strukturë, si edhe njësinë e trajtave. Duke pasur si bazë analogjitë morfologjike, parimi morfologjik lejon rrafshimin e thjeshtimin sa më të madh të rregullave drejtshkrimore të shqipes dhe ndihmon që këto rregulla të pasqyrojnë në mënyrë sa më organike zhvillimin e bashkëlidhur të strukturës fonetike, morfologjike e fjalëformuese të gjuhës sonë letrare kombëtare.

4. Gërshetimi i parimit fonetik me parimin morfologjik në drejtshkrimin e shqipes plotësohet edhe nga zbatimi i disa parimeve të tjera, siç janë parimi leksikor-kuptimor, ai historik-tradicional etj. Fushat e zbatimit të këtyre parimeve janë më të ngushta dhe përfshijnë anë të veçanta të drejtshkrimit.

SHKRIMI I DISA PJESËZAVE DHE PARAFJALËVE

Trajtat foljore që formohen me do të shkruhen zakonisht të plota:

do të shkoj, do të shkoja, do të kem shkuar, do të kisha shkuar etj.

Pjesëza të, që vihet përpara lidhores ose përpara pjesores, shkruhet rregullisht në të gjitha rastet e përsëritjes së trajtave foljore përkatëse bashkë me parafjalët që mund të ketë përpara (për, me):

për të studjuar, për të kuptuar dhe për të zbatuar drejt udhëzimet;

me të arritur e me të parë gjendjen, ai mori masa etj.

(dhe jo: me të arritur e parë gjendjen, ai mori masa etj.).

Pjesëza duke e përcjellores shkruhet në të gjitha rastet e përsëritjes së kësaj trajte foljore; në raste mohimi, bashkë me të përsëritet dhe pjesëza mos:

ata shkonin duke kënduar e duke brohoritur;

duke parë e duke bërë;

duke mos njohur e duke mos marrë parasysh rrethanat etj.

Pjesëza pa përpara pjesores shkruhet rregullisht në të gjitha rastet e përsëritjes së kësaj trajte foljore:

pa u lodhur e pa u përpjekur nuk bëhet gjë;

pa studiuar, pa punuar e pa u përpjekur, nuk arrin lart;

Parafjalët në, te (tek), me, nga, prej e të tjera si këto zakonisht përsëriten në shkrim, sa herë që bashkërenditen dy a më shumë emra a përemra, me të cilët ato lidhen:

në pranverë, në verë, në vjeshtë e në dimër etj.;

te ilirët, te trakasit e te popujt e tjerë etj.;

me të ngrënë e me të pirë; me hekur e me zjarr; me mish e me shpirt; me thonj e me dhëmbë etj.;

nga Elbasani, nga Gjirokastra e nga Vlora etj.;

prej Himare e prej Mirdite;

as në sjelljet, as në fytyrën e tij nuk vërehej shenjë tronditjeje;

nga shtati, nga dituria, nga fjala nuk kishte shok etj.

Këto parafjalë mund të mos përsëriten për arsye të caktuara kuptimore ose stilistike:

në fshatra e qytete; me shokë e shoqe;

u nisën pushuesit nga Shkodra, Tirana, Berati e Korça drejt Durrësit e Vlorës;

shkolla jonë kërkon nga mësuesit e pedagogët një stil të ri pune etj.

PIKËÇUDITJA (!)

Pikëçuditja shënon përfundimin e një fjalie të mëvetësishme a të një periudhe që shqiptohet me infamacion thirrmor.

§ 32. Pikëçuditja vihet në fund të një fjalie dëftore-thirrmore a të një periudhe me fjali të tilla:

Po sa kujtime të ëmbla e të bukura ia pushtuan mendjen e zemrën atë çast Zanës!

Më paske zgjidhur një problem të madh! - foli ai i kënaqur.

Ehu, kushedi ku e ka mendjen!

Ndonjeherë Rrapoja nxehej: — «S'kuptoni gjë fare nga taktika? Pykë jeni!»

Ç'fushë e bukur!

Sonte, më në fund, edhe unë do të ngre një dolli dhe do të pi një gotë!

§ 33. Vihet pikëçuditje në fund të një fjalie dëshirore-thirrmore e nxitëse-thirrmore, si edhe në fund të një periudhe me fjali të tilla: Qofshi me shëndet e mirupafshim! Ah, kur s'erdhe një gjysmë ore më parë! Asnjë të mos luajë nga vendi! — urdhëroi Skënderbeu. Nisuni, djem, shpejt! — thirri me sa zë kishte. Shko dhe marr makinën! — i tha Teuta Petritit. Mos! — i tha me zë të ulët. § 34. Vihet pikëçuditje në fund të një periudhe me nënrenditje që ka si fjali kryesore një fjali me karakter thirrmor qoftë ajo dëftore, dëshirore ose nxitëse. Sa mirë bëtë që erdhët! — tha Gjergji. Të lumshin këmbët që na urdhërove në shtëpi! § 35. Vihet pikëçuditje në fund të një periudhe që mbaron me një fjali me karakter thirrmor:

Ajo është e fortë, që rroftë sa malet!

§ 36. Në fund të një fjalie të mëvetësishme pyetëse retorike, të një fjalie tjetër pyetëse thirrmore e të një periudhe të përbërë prej fjalish të tilla të bashkuara pa lidhëza a me lidhëza bashkërenditëse pas pikëpyetjes vihet edhe një pikëçuditje (shih edhe § 31):

E ku mund të mbajë ajo gjith atë valixhe?! — tha ai.

Po ku humbët kështu, more djem?! — i qortoi gjyshja.

Vallë, asnjëra s'kishte dalë për ta parë? ! As e ëma? ! As e motra?!

Edhe ti je zemëruar me mua?! — e pyeti ai me çudi, duke vënë buzën në gaz.

Si?! — thirri ajo. Ti je babai i Gjeraqinës?!

Kush e njohu dhe nuk u mahnit nga mendjemprehtësia dhe njohuritë e tij të gjera?!

Përdoret ky pikësim edhe në fund të një periudhe që ka si fjali kryesore një fjali pyetëse retorike a një fjali tjetër pyetëse thirrmore.

E ku ka gjë më të lartë se të vdesësh për lirine?!

Si nuk e ngushëlluam Mitin? !

Shënim. Për të vënë në dukje më shumë karakterin thirrmor të fjalisë a të periudhës pyetëse, përdoret ndonjëherë pikëçuditja e ndjekur nga pikëpyetja:

Dhe ai më thotë, i habitur: «Pse e ndaluar është!? Nuk e dimë.»

Po kështu?! Ç'është nevoja që ta bëjmë ne, ka dhe të tjerë!?

Po ti ç'më rri shtrirë ashtu!? Ngreu, se s'të shoh dot.

Kur karakteri thirrmor është mjaft i theksuar, zotërues, përdoret vetëm pikëçuditja; ky është pikësimi më i dendur.

Oh, moj Lela! Ku të shkon mendja edhe ty!

Pupu, moj vajzë, si flet kështu!

Kush s'u çudit!

Ku nuk i ka shkelur këmba Gencit!

E kush matet me rininë, që ecën përpara pa pyetur !

§ 37. Vihet gjithnjë pikëçuditje pas një thirrori ose një pasthirrme të përdorur më vete, shpeshherë edhe pas një thirrori a pathirrme në krye të një fjalie të mëvetësishme a të një periudhe, kur dalin disi të shkëputura prej saj, për tu vënë në dukje më shumë, për t'u theksuar më shumë:

a) Dikush thirri: Lumtë! Lumtë!

Bobo! - thamë ne.

Tyt! - shfryu plaka.

b) Ou! I paskemi rënë shkurt fare!

Shënim. Pasthirrmat e përsëritura mund të marrin në fund pikëçuditje e të ndahen nga njera-tjetra me presje ose mund të vihet pikeçuditja pas secilës pasthirrmë për ta theksuar me shumë atë:

Ej, ej, ej! —- ia bëri kryetari me qesëndi.

Uf, uf! ç'të them unë e gjora!

Ahaha! Ahaha! I zunë.

Bre! Bre! Bre! — habitej një fshatar i kaluar nga mosha.

§ 38. Vihet pikëçuditje edhe pas një onomatopeje që përdoret më vete:

Gaaa! - buçiti amfiteatri.

Pam! Pam! Pam! - ushtoi arma e tij

Ha-ha-ha! — qeshi ai me të madhe.

Era vërtitej dhe ulërinte: - Vuu! Vuuu!

Kuh-kuh! - u kollit plaka.

Onomatopeja shoqërohet me pikëçuditje edhe kur është në fund të fjalisë a të periudhës, po jo kur është në mes të saj:

Kënga e qyqes kumbonte kobshëm lugjeve: kuku, kuku!

U mata ta qëlloja, po pësht ia bëri dhe mori buzën e përroit.

S'di si i rrëshqiti këmba e bëlldumb brenda në det.

Çupëzat qeshën hu-hu-hu dhe u turpëruan.

Sa merrja veten, bam një gjë tjetër.

§ 39. Vihet pikëçuditje në fund të një fjale (a të disa fjalëve), të 

një fjalie a të një periudhe të ndërkallur me karakter thirrmor të vënë në kllapa:

Të më falin shokët (dhe shoqet, domosdo!) që po e nis me të tilla fjalë bisedën.

Në atë dhomë une pashë dy shtretër (po ç'krevate e ç'shtresa!), të cilët zinin tërë dhomën.

Dua t'ju flas me përshtypjet e një plaku, siç jam une (plak nga mosha, por i ri nga zemra, të kuptohemi), për një ngjaje që e kam jetuar vetë.

Ajo (e djegtë zjarri!) na paska pasur një pasqyrë që i shikonte të gjitha.

§ 40. Në dialog mund të përdoret pikeçuditja në vend të fjalëve të një bashkëbiseduesi për të dhënë çudinë a një ndjenjë tjetër të shprehur me anë të mimikës; në raste të tilla mund të përdoret ajo edhe e shoqëruar me pikëpyetje për të shprehur njëkohësisht si qëndrimin pyetës, ashtu dhe ndonjë ndjenjë:

- Eja të shkojmë.

- Ku?

- Atje!

- ...!

- Te i plagosuri.

- Si, si the? Pa përsërite edhe një here. - Le të qëllojë i pari. - ?!

§ 41. Pikëçuditja, ndonjëherë pikëpyetja e shoqëruar nga pikëçuditja, më rrallë pikëçuditja e ndjekur nga pikëpyetja, e vendosur në kllapa, përdoret për të shfaqur dyshimin për vërtetësinë e thënies a për saktësinë e fjalës pranë se cilës vihet, ironinë dhe mosmiratimin; kurse në citimet për të vënë në dukje karakterin e gabuar të një mendimi a të një mënyre të shprehuri (në këtë rastin e fundit mund të përdoret edhe fjala latine "sic!" "posi!" e shoqëruar me pikëçuditje):

Ai u kthye në Shqipëri dhe dikush e krahasoi me «rilindasit», pavarësisht se ai diku merr "rroga" të majme për të kryer disa shërbime, por njerëzit, nga fjalët e bukura që lëshon, mendojnë se këta janë ata që do të bëjnë ndryshime (!).

Ky autor e ngre lart guximin e "bashkatdhetarit energjik" të tij për këtë udhëtim që e kishte ndërmarrë "duke vëne kokën në torbë" (?!).

Vetëm në ndikimin e formalizmit mund të shkruheshin të tillë përrenj fjalësh pa kuptim, të lejohej një zhvleftësim, inflacion i tillë i fjalës. Letërsisë sonë, - thotë një kritik, - i mungon gnoseologjia dhe elementi akseologjik (!?).

Përfaqësuesi i Anglisë kërkoi që kjo masë të përkrahej me një tjetër, me nisjen e një kontingjenti prej 500 ushtarësh, nga trupat ndërkombëtare të ndodhura në Shkodër, "që do të delnin në Tiranë për t'i prerë Esatit rrugën e arratisjes nëpër mal" (sic!).

Komisioni vështronte shtëpinë... Në oxhak digjeshin kërçype (!) lisi. Dy kandila tymosnin varur në mur.

§ 42. Për të vënë në dukje karakterin thirrmor të theksuar të një fjalie a të një periudhe, mund të përdoren edhe dy ose më shumë pikëçuditje:

Hima vuri buzën në gaz me hidhërim duke thënë me vete: Ah, sikur të ndodhte kështu!! Sikur të ishte e vërtetë!!

Ç'komedi!!

Mosmarrëveshje të vogla ekzistojnë !!!

Pikëçuditja mund të përdoret e përsëritur edhe në kllapa për të shfaqur mosmiratim, ironi etj. ndaj një thënieje.

«Disa ambasada, - shkruan një gazetar, - i japin gjithnjë e më me vështirësi vizat e hyrjes për në shtetet e tyre, siç shprehen ato, që të kenë siguri përzgjedhin (!!) njerëzit që të jenë të sigurtë se do të kthehen mbrapsht».

Shënim. Në të tilla raste, ndonjëherë pikëçuditja nuk vendoset në kllapa :

Kur panë pushtuesit naziste se nuk e shkatërruan dot Frontin Nacionalçlirimtar, kërkuan marrëveshje për armëpushim!! UNÇl nuk duhej të godiste gjermanët, por mund të luftonte «Ballin», zogistët dhe kë të donte !!

Shkrimi i numrave

Shkruhen njësh, si një fjalë e vetme:

a) numërorët themelorë që nga njëmbëdhjetë deri më nëntëmbëdhjetë,

b) ata që tregojnë dhjetëshe, qindëshe, si dhe numërorët rreshtorë, pavarësisht nga numri i pjesëve përbërëse të tyre:

njëmbëdhjetë, dymbëdhjetë, trembëdhjetë... nëntëmbëdhjetë; tridhjetë, pesëdhjetë, gjashtëdhjetë, nëntëdhjetë etj. njëqind, treqind, katërqind etj.

(i, e) njëmbëdhjetë, (i, e) dymbëdhjetë), (i, e) tridhjetenëntë, (i, e) dyqindedytë, (i, e) njëmijekatërqindepesëdheteshtatë, (i, e) njëmilionepesëqindmijekatërqindeshtatëdhjetë etj.

Shkruhen ndaras: numërorët themelorë të formuar me pjesëmarrjen e fjalëve mijë, milion, miliard etj. dhe pjesët përbërëse të një numërori themelor, të lidhura me lidhëzën e: një mijë, dy mijë, dhjetë mijë, pesëmbëdhjetë mijë, një milion, dy milion e një miliard etj. njëzet e një, tridhjetë e dy, dyzet e katër, treqind e pesëdhjetëve katër, një milion e pesëqind mijë e dyqind e dymbëdhjetë etj.

Si shkruhen fjalët që nisin me sh, zh dhe ç?

Fjalët me sh/zh/ç nistore shkruhen kështu:

a) me sh-, kur kjo ndiqet nga një bashkëtingëllore e shurdhët (f, k, p, q, t, th etj.):

shfajësoj, shfaq, shfaqje, shfaros, shfryj, shfrytëzoj, shkallmoj, shkarkoj, shkatërroj, shkëlqej, shkëmbej, shkëput, shkomëtarizoj, shkoq, shkreh, shkrep, shkrij, shpalos, shpallje, shpërblim, shpërdorim, shpërndaj, shpif, shpoj, shtjelloj, shthur etj.

b) me zh-, kur kjo ndiqet nga një bashkëtingëllore e zëshme (b, d, g, gj, v):

zhbart, zhbëj, zhbiroj, zhbllokoj, zhdëmtoj, zhdoganoj, zhdredh, zhduk, zhgënjej, zhvat, zhvendos, zhvilloj, zhvlerësim.

Shënim. Përemri ç tek të gjitha fjalët me pjesëmarrjen e tij, shkruhet kështu, pavarësisht nga bashkëtingëllorja që e pason :



çdo, çdokush, çdonjeri, çfarë, çfarëdo, çka, diçka, gjithçka.

c) me ç-, kur kjo ndiqet nga një zanore ose nga një bashkëtingëllore e tingullt (l, ll, r, rr, m, n, nj, j):

çarmatos, çorganizoj, çorientoj, çlirim, çlodhem, çregjistroj, çrregulloj, çmallem, çmendem, çmos, çnderoj, çnjerëzor, çjerr etj. 

Shënim. Shkruhen me sh- fjalët: shmang, shndërroj, shndrit dhe ato që formohen prej tyre.

Adidas Super Star Super Color

Adidas has always been the best for sporst wear !

Im in love with the lastest limited edition collection of Adidas ! Guess? Yes ! ADIDAS SUPERSTAR SUPERCOLOR Sneaker .
Beside the fact we all know that the shoes are super comfy and they look good with jeans and T-shirt I am in love the the new colors !

And the best is that they cost only 90$ . I bought my first pair in Pink, but definitely going to buy all the colors. Dont waist time...Buy your pair of SUPERCOLOR

Thank you for reading ! <3

Cheap Evening Dresses of Dresswe.com

Hey Lovelies,

Today I am going to blog about Dresswe.com
When it comes to online shopping ,it is always difficult to purchase the best products because you are afraid of quality ,sizes, or sometimes when they come they are different from the site.
but DRESSWE.COM is a different website. The purchases I made on them are definitely the best
.I ordered evening dresses they I wore on my friends wedding, and I can say without a doubt ..ALL EYES WERE ON ME!

 About dresswe.com from their site:

DressWe – Trendy Wedding Dresses & Special Occasion Dresses for Hot Sale Online

Dresswe.com is a famous manufacturer of wedding dresses, wedding accessories, wedding shoes, prom dresses, party dressesand otherspecial occasion dressesfor women or girls. With a single goal to help female find the most suitable dresses, we will make sure offer you an unforgettable wedding and make you become the best shining one in your wedding occasion. We always launch special offers on its products online sales and custom made your dresses for the ladies worldwide. DressWe Blog will also give you a real wedding feeling. Once you make orders for any dresses, you will enjoy our free shipping and best service online. Customer satisfaction is always a top priority at Dresswe.com.

The quality of the dresses is great , they are stunning and it is difficult to choose the best because they are all great designs <3

Getting super amazing and quality products with affordable prices today is reall difficult nowdays but DRESSWE makes your dreams come true. Wearing Dresswe head to toe will definitely make you the ICON of the night :) Dresswe will never disappoint and let you down.They will also give you a 10$ discount on you purchase. Go check their site and make a purchase for you important evening to be the best of the night. It is always checking better by your self.Thank you Dresswe for being part of the Trade <3

Im putting some photos so you can see some models and quality

Thank you for reading !

DressWe